معراج پيامبر (ص) پنج سال بعد از بعثت در چنين روزي واقع شده (1)، و آيه «سُبحانَ الّذي أسري بِعَبدِهِ ليلاً مِنَ المَسجِدِ الحَرامِ الي المَسجِدِ الأقصي ...» (2)، در اين باره نازل شده است. معراج پيامبر (ص) در 21 ماه رمضان نيز نقل شده است. (3)
معراج از جمله ضروريات اسلام است (4)، و از آيات كريمه و احاديث متواتره ثابت شده است كه خداوند متعال حضرت رسول (ص) را در يك شب از مكه معظمه تا مسجدالاقصي و از آنجا به آسمانها تا سدرة المنتهي و عرش اعلي برد، و عجايب آفرينش آسمانها را به آن حضرت نماياند و رازهاي نهاني و معارف نامتناهي را به آن حضرت القا نمود و آن حضرت در بيت المعمور تحت عرش به عبادت حق تعالي قيام فرمود و با انبياء (ع) ملاقات نمود و داخل بهشت شد و منازل اهل بهشت و احوال كساني كه در عذاب بودند را مشاهده فرمود.
احاديث متواتر دلالت دارد كه عروج آن حضرت به بدن بوده نه به روح، و در بيداري بوده نه در خواب. (5)
اقوال ديگر در تعيين روز معراج چنين است: 17 رمضان سال 12 قبل از هجرت، 17 ربيع الاول قبل از هجرت، 17 رجب قبل از هجرت، 17 ماه رمضان 5 سال قبل از بعثت، 27 ماه رمضان، 21 ماه رمضان.
درباره مكاني كه آغاز حركت پيامبر (ص) به سوي معراج بوده نيز چند قول است: از منزل خديجه (س)، از منزل امّ هاني خواهر اميرالمؤمنين (ع)، از شعب ابيطالب (ع). (6)
امام صادق (ع) فرمودند: حق تعالي حضرت رسول (ص) را 124 مرتبه به آسمان برد، و در هر مرتبه به آن حضرت درباره ولايت و امامت اميرالمؤمنين(ع) و ديگر ائمّه طاهرين (ع) زياده از ساير فرايض تأكيد و توصيه نمود. (7)

-------------------------------------------------
1- منتخب التواريخ: ص52. الوقايع و الحوادث: ج1، ص194. توضيح المقاصد: ص24. العدد القوية: ص234. مصباح كفعمي: ج2، ص599. بحارالانوار: ج18، ص380. ج97، ص168.
2- سوره أسراء: آيه1.
3- توضيح المقاصد: ص24. العدد القوية: ص234. مصباح كفعمي: ج2، ص599. بحارالانوار: ج97، ص168. ج95، ص196.
4- حق اليقين: ص30. منتهي الآمال: ج1، ص51.
5- بحار الانوار: ج18، ص289. حق اليقين: ص30.
6- بحارالانوار: ج18، ص302-319
7- بحارالانوار: ج18، ص302-319. حق اليقين: ص30.